दुर्गा लामिछाने
काठमाडौं, २५ कार्तिक। नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले बिहीवारदेखि उद्योगलाई साँझ चार घण्टा बिजुली नदिने भएको छ । आम उपभोक्तामा सबैभन्दा बढी माग हुने समय साँझ साढे ४ बजेदेखि साढे ८ बजेसम्म उद्योगमा बिजुली नदिइने प्राधिकरणको भार प्रेषण केन्द्रका प्रमुख विष्णुप्रसाद श्रेष्ठले बताए । ‘निर्धारित फिडरबाट उद्योगलाई विद्युत् दिइरहेका क्षेत्रमा सबस्टेशनबाटै सो समयमा काटिन्छ,’ उनले भने, ‘सबस्टेशन बाहिरबाट लगिएका उद्योगको हकमा निगरानी गरिन्छ ।’
तिहारयता काठमाडौंलाई लोडशेडिङमुक्त राखेको प्राधिकरणले यी दिनहरूमा लोडशेडिङ व्यवस्थापनमा प्रमुखताका साथ काम गरिरहेको छ । अहिले काठमाडौं, भक्तपुर, ललितपुर, काभ्रेपलाञ्चोकको बनेपा हुँदै पाँचखालसम्म नै लोडशेडिङ छैन । यी क्षेत्रलाई लोडशेडिङमुक्त बनाउँदा देशका अन्य क्षेत्रका बासिन्दालाई मारमा पारियो कि भन्ने प्रश्नमा, त्यसो नगरिएको भार प्रेषण केन्द्रका निर्देशक श्रेष्ठ बताउँछन् ।
‘भारतबाट कात्तिक १६ गतेबाट ल्याइएको थप ७५ मेगावाट, कात्तिक १९ गतेबाट नियमित सञ्चालन भएको २५ मेगावाटको माथिल्लो मस्र्याङ्दी ए र साँझ १ घण्टाको हाराहारीमा सञ्चालनमा ल्याइएको कुलेखानीको पहिलो र दोस्रोको गरी ९२ मेगावाट गरेर हालको काठमाडौंको माग धान्न सकिएको हो,’ श्रेष्ठ भन्छन्, ‘उद्योगको लाइन काटिएको भन्ने कुरा माथिल्लो निकायबाटै भएको भए भन्न सकिन्न, तर हाम्रो जानकारीमा छैन ।’
उद्योग र गार्हस्थ्य ९आम० उपभोक्तालाई फरक मात्रामा बिजुली दिने नीतिमा नभएको प्राधिकरणका प्रवक्ता प्रबल अधिकारी बताउँछन् । ‘त्यसैले एक क्षेत्रको लाइन काटिँदा त्यहाँका उपभोक्ता र उद्योग सबैको एकैपटक काटिन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘उद्योगलाई अलग्गै फिडरबाट लाइन दिइएका स्थानमा पनि लोडशेडिङ तालिकाअनुसार काट्नै पर्छ ।’
प्राधिकरणले उद्योगलाई कि त सबस्टेशनबाट एउटा निर्धारित फिडरमार्फत कि प्रसारण लाइन सबस्टेशनमा नजोडिँदै बीचैबाट दिएको छ । पछिल्लो केसमा लाइन काट्ने व्यवस्था सम्बन्धित उद्योगभित्रै गरिएको प्रवक्ता अधिकारी बताउँछन् । गार्हस्थ्य क्षेत्रमा माग कम रहेको समयमा उद्योग क्षेत्रले उपभोग गर्ने र गार्हस्थ्य क्षेत्रमा माग बढिरहेको बेलामा उद्योग बन्द गर्ने समझदारी २०५४ सालमै भएको प्रवक्ता अधिकारी बताउँछन् । ‘सो समयमा हामी विराटनगर क्षेत्रका अटेर गर्ने उद्योग बन्द गराउँदै पनि हिँडेका थियौं,’ उनले सम्झिए ।
सबैभन्दा बढी विद्युत् उपभोग हुने काठमाडौंमा अधिक माग रहेको समय बेलुका करीब ३ सय र बिहान करीब २ सय ७० मेगावाट भए पुग्ने अवस्था रहेको प्राधिकरणका प्रवक्ता अधिकारी बताउँछन् । त्यसैगरी रातको समयमा सबैभन्दा कम १ सयदेखि १ सय २५ मेगावाट मात्र माग छ ।
